شريك شدن با ديگران

يكي از عادتهاي غذايي امام رضا عليه السلام اطعام ديگران و بذل و بخشش از غذاي خود به مردم بود. شاید بهترین تعریف درباره سخاوت بیان امام رضا علیه السلام باشد كه فرمودند:  «السخی یاكل من طعام الناس لیاكلوا من طعامه و البخیل لایاكل من طعام الناس لئلا یاكلوا من طعامه»؛ انسان سخاوتمند از غذای دیگران می‌خورد تا از غذای او بخورند، ولی انسان بخیل از غذای دیگران نمی‌خورد تا از غذای او نخورند.»(1)
در بررسی سیره امام رضا علیه السلام ویژگی بذل و بخشش بسیار به چشم می‌خورد. ایشان بسیار صدقه پنهانی می‌دادند و اموال خویش را بین نیازمندان تقسیم می‌نمودند. روایت شده كه ایشان یك سال تمام ثروت خود را در روز عرفه بین نیازمندان تقسیم كردند. فردی به ایشان گفت: این گونه بخشش، ضرر است. حضرت فرمودند: این گونه بخشش ضرر و زیان نیست بلكه غنیمت است، هرگز چیزی را كه به وسیله آن طلب اجر و كرامت می‌كنید، غرامت و ضرر به شما نیاور.(2)

در روايت آمده است هر وقت سفره غذا را برای امام پهن می‌كردند كاسه‌ای نزدیك ایشان قرار می‌دادند، ایشان از هر نوع غذا مقداری را برمی‌داشتند و در آن كاسه می‌ریختند و دستور می‌دادند آن را بین فقرا تقسیم كنند و می‌فرمودند: خداوند می‌داند كه همه مردم قدرت این را ندارند كه بنده آزاد كنند برای آنها راه دیگری قرار داده، و آن غذا دادن به فقرا است.(3)

ایشان غلامان و خادمان و حتی دربان و نگهبان را بر سر سفره می‌نشاندند و با آنها غذا می‌خوردند. همچنین نقل شده زمانی كه آن حضرت تنها می‌شدند همه خادمان و غلامان خودشان را از كوچك و بزرگ جمع می‌كردند و با آنان سخن می‌گفتند و با آنها انس می‌گرفتند به طوری كه غلامان آن حضرت هیچ ترسی از ارباب و مولای خود نداشتند.(4)

توجه به زمان و مكان

مهمترين توصيه تغذيه اي امام رضا عليه السلام توجه به شرايط زمان و مكان در تغذيه است. آن حضرت در اين باره مي فرمايد: غذای خود را با سبک ترین غذایی که بدنت به اندازه عادتت و بر حسب اقامتگاه و فعالیت ها و زمانه ات تغذیه می کند، آغاز کن. (5)

امام رضا عليه السلام همچنين مي فرمايد: هر کس غذاي افزون از اندازه بخورد، اين غذا او را سودي نمي رساند و هر کس به اندازه بردارد، اين غذا او را تغذيه مي کند و سود مي رساند. آب نيز چنين است. روش پسنديده براي تو، آن است که از هر يک از انواع غذا، در فصل ويژه آن بهره بگيري.در حالي که هنوز مقداري ميل داري، از غذا دست بکش، چرا که اين کار به خواست خداوند، براي بدن سلامت آورتر، براي عقل ذکاوت بخش تر، و براي خود انسان مايه سبکي افزون تر است.(6)

پرهيز از پرخوري

يكي از عادتهاي غذايي پسنديده از نگاه امام رضا عليه السلام پرهيز از زياده روي و پرخوري و رعايت اندازه بر حسب نياز بدن است. در همين راستا در بیانی حکیمانه ديگر می فرمایند: اِذا جُعْتَ فَکُل وَاِذا عَطِشْتَ فَاشْرَبْ وَ اِذا هاجَ بِکَ البَولُ فَبُلْ، وَ …، چون گرسنه شدى بخور، چون تشنه شدى بنوش، چون ادرار بر تو فشار آورد، ادرار کن، … ، که اینها مایه تن درستى است.(7)

امام رضا علیه السلام همچنین می فرمایند: کسی که زیاد غذا بخورد از آن غذا تغذیه نمی شود و کسی که به اندازه غذا بخورد از آن غذا نفع می برد.

یکی دیگر از توصیه های امام رضا (ع) رعایت اعتدال در وعده های غذایی است. امام رضا(ع) فرمودند:« الَّذِی یَجِبُ أَنْ یَکُونَ أَکْلُکَ فِی کُلِّ یَوْمٍ عِنْدَ مَا یَمْضِی مِنَ النَّهَارِ ثَمَانُ سَاعَاتٍ أَکْلَةً وَاحِدَةً أَوْ ثَلَاثَ أَکَلَاتٍ فِی یَوْمَیْنِ تَتَغَدَّى بَاکِراً فِی أَوَّلِ یَوْمٍ ثُمَّ تَتَعَشَّى فَإِذَا کَانَ فِی الْیَوْمِ الثَّانِی فَعِنْدَ مُضِیِّ ثَمَانِ سَاعَاتٍ مِنَ النَّهَارِ أَکَلْتَ أَکْلَةً وَاحِدَةً وَ لَمْ تَحْتَجْ إِلَى الْعَشَاءِ؛ وعده بایسته در خوراک آن است که چون هشت ساعت از روز می گذرد یک بار غذا بخوری، یا در دو روز سه وعده غذا میل کنی (بدین ترتیب که) در پگاه نخستین روز، ناشتایی بخوری سپس در همان روز شام بخوری و سپس چون دیگر روز فرا رسد، پس از گذشت هشت ساعت از آغاز روز، یک وعده ی دیگر بخوری و در آن روز نو به شام نیازی نیست». (8)
از ديگر عادات پسنديده غذايي از نگاه امام رضا عليه السلام دراز كشيدن به پشت و انداختن پاي راست به روي پاي چپ، خوردن غذاي سبك در وعده شام و پرهيز از حمام كردن با شكم پر است. موفق وتندرست باشید. غلامرضا ایمانی

پانوشتها:

1. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج 49، ص 102
2. محمد امین، سیره معصومان، حجتی كرمانی، سروش، 1374، ص150
3. حسین عمادزاده، چهارده معصوم، ص 1065
4. محمد امین، سیره معصومان، علی حجتی كرمانی، ص 149
5. طب الامام الرضا ،صفحه 15
6. طب الامام الرضا ،صفحه 14
7. فقه الرضا، ص 340
8. محمد باقر مجلسی، بحار الانوار،ج59،ص 311

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: